Bắc Ninh nổi tiếng với nhiều tín ngưỡng, đặc biệt là tín ngưỡng thờ Mẫu. Nhắc đến tín ngưỡng này, người ta không thể không nhắc đến đền Bà Chúa Kho.
Đền Bà Chúa Kho ở đâu? Bà Chúa Kho là ai?
Chùa Bà Chúa Kho nằm lưng chừng núi Kho, thôn Cô Me, phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Ngôi chùa được xây dựng theo phong cách kiến trúc cổ với những đường nét chạm khắc tinh xảo. Ngoài ra, Miếu Bà Chúa Kho là một di tích lịch sử quan trọng nằm trong quần thể di tích khu vực Cổ Mê bao gồm: Đình – Chùa – Miếu được Nhà nước công nhận. Nơi đây không chỉ là di tích lịch sử có giá trị văn hóa cao mà còn có giá trị tâm linh tôn giáo, thu hút người dân khắp mọi miền đất nước đến hành hương trong các lễ hội hàng năm.
Theo truyền thuyết, Bà Chúa Kho là người phụ nữ làng Quá Cam, có nhan sắc tuyệt trần, khéo tổ chức sản xuất, tích trữ lương thực và chăm sóc quốc bảo trong và sau chiến thắng Như Nguyệt (1076) vì chính nghĩa. Chỉ đạo. Bà còn có công chiêu mộ người, lập ấp ở các khu vực Quạ Cam, Cô Me, Thượng Đông và giúp đỡ người dân khai hoang đất nông nghiệp.
Sau này bà trở thành hoàng hậu dưới thời nhà Lý, giúp đỡ nhà vua trong việc cai trị đất nước, bảo quản lương thực. Cô bị giặc giết khi đang phát lương giúp đỡ dân làng. Đánh giá cao tấm lòng hào phóng của bà, nhà vua đã đặt tên cho bà là Phúc Thân. Người Cơ Me biết ơn nên đã lập đền Bà Chúa Kho trên nền kho lương thực xưa trên núi Khôi.
Năm 1989, chùa Bà Chúa Kho được nhà nước công nhận là di tích văn hóa cấp quốc gia, từ đó, tín ngưỡng cầu may ở chùa Bà Chúa Kho phát triển mạnh mẽ, nhu cầu sinh hoạt văn hóa ngày càng cao. Càng ngày lượng khách hành hương đến chùa Bà Chúa Kho càng sôi động. Họ đến đây để tỏ lòng ngưỡng mộ một Nữ thần Mẫu đã có công lớn cho lịch sử dân tộc.
Lịch sử hình thành và phát triển đền Bà Chúa Kho
Theo truyền thuyết, từ thời Hùng Vương giặc phương Bắc đem quân xâm lược nước ta. Kẻ thù rất hùng mạnh và người khởi xướng là thủ lĩnh Cao Bằng tên là Lục Đình. Từ núi Nghĩa Lĩnh, gần ngã ba sông Việt Trì, nhà vua sai quân đem cả làng về địa điểm Tiên Lạt. Nơi đây có địa hình thuận lợi cho cả phòng thủ và chiến đấu.
Ở ngôi làng Quá Cam yên bình, có một cô gái vừa xinh đẹp, vừa khéo léo, khéo léo. Cô gái này không chỉ có nhan sắc tuyệt trần mà còn biết tổ chức sản xuất, tích trữ lương thực, thực phẩm, giúp dân chống đói, giúp bộ đội đánh giặc. Đi ngang qua làng Quá Cam, vua Lý đem lòng yêu cô gái tài sắc vẹn toàn này và đưa cô về cung làm hoàng hậu.
Ngày 12 tháng Giêng năm Đinh Tý – 1077, nước ta chính thức bị quân Tống xâm lược. Toàn dân được Lý Thường Kiệt lãnh đạo chiến đấu chống lại quân Tống tàn ác. Và chính tại làng của ông – làng Cô Me, núi Khô, Cầu Gạo… đã được vua chọn làm nơi giao lương thực.
Bà đích thân quản lý, chỉ đạo, tổ chức, sản xuất và cung cấp lương thực cho quân đội tại kho lương thực nằm trên chiến tuyến quan trọng sông Như Nguyệt. Ngoài việc cung cấp thực phẩm cho người dân nơi đây. Trong quá trình hành quân, khi chiến tranh gần như đã thắng lợi, cô đã bị kẻ thù giết hại trong một chuyến đi tiếp tế cho dân chúng. Được nàng sủng ái, vua Trần phong cho nàng thần Phúc của huyện Võ Trai, cho phép nhân dân xây đền thờ nàng.
Người dân cũng tưởng nhớ và biết ơn bà nên đã xây dựng một ngôi chùa trong kho lương thực cũ trên núi Kho và đặt tên là chùa Bà Chúa Kho. Để thể hiện sự kính trọng và biết ơn người dân nơi đây dành cho Ba Chúa Kho.
Kiến trúc chùa Bà Chúa Kho (Bắc Ninh)
Vào thời nhà Trần, khi chùa mới được xây dựng, tổng diện tích lúc đó khoảng 10.000 mét vuông nhưng hiện nay đã bị lấn chiếm hơn 1.700 mét vuông. Khi chiến tranh bị thực dân Pháp tàn phá. Năm 1998, ngôi chùa được xây dựng và cải tạo nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính vốn có với những đường nét chạm khắc tinh xảo. Các đồ vật trong nhà thông thường được phân bố khoa học và có chiều sâu. Được xây dựng lại theo kiến trúc ban đầu, ngôi chùa vẫn giữ được vẻ đẹp tâm linh. Hầu như tất cả bom đạn trong chiến tranh đã phá hủy hoàn toàn cổng Tam Quan, chỉ để lại dấu vết 4 tảng đá lớn màu xanh lá cây.
Các chi tiết kiến trúc của đình được chạm khắc tinh xảo với các hình thù như hổ, phượng, mây, cá chép hóa rồng… Bên cạnh tòa thị chính là hai di tích kiến trúc cũ từ cuối thế kỷ 19 vẫn còn được bảo tồn cho đến nay là tòa nhà bên trái và tòa nhà bên phải. Được xây dựng theo dạng đầu hồi, mái được đỡ bằng các cột vuông. Các họa tiết trang trí hoa, lá, rồng, mây cho các cột cũng rất cầu kỳ. Nơi đốt vàng mã hàng năm được người dân sau nhà để lại để đốt vàng mã khi đến rước Bà Chúa Kho. Yếu tố kiến trúc tâm linh rõ ràng nhất là hai sừng đối diện trên đỉnh cột.
Xung quanh hồ và đình được trồng nhiều cây xanh, giữa hồ có hòn non bộ tạo cảnh quan phong thủy quanh chùa. Trong chùa còn có một số di tích cổ như sân sau, thúng cỏ được cho là nơi Ba Chúa Kho cho ngựa ăn.
Lễ hội đền Bà Chúa Kho
Hàng năm, tuy ngày 14 tháng giêng là ngày chính của lễ hội đền Bà Chúa Kho ở Bắc Ninh nhưng từ những ngày xuân đầu tiên của năm mới kéo dài cả tháng giêng, nhất là sau giờ đổi kim đồng hồ. Vào đêm giao thừa, dòng người lại đổ về đây.
– Có người cầu bình an, phát tài, nhưng đa số đến “mượn vốn” bà Chúa Kho, mong một năm vốn dồi dào, làm ăn phát đạt… của người dân cũng bắt nguồn từ truyền thuyết xa xưa, và càng củng cố thêm rằng “ dù bị kháng cự quyết liệt nhưng ngôi chùa này vẫn tồn tại”.
Nghi thức “vay” cũng rất rõ ràng, trong sổ đăng ký có ghi rõ vay bao nhiêu, làm gì và trả trong bao lâu. Thậm chí có người còn hứa vay 1, trả 3, trả 10… với quan niệm đã vay thì phải trả, nên dù có làm tốt hay không thì người ta vẫn luôn giữ lời hứa, tức là Lễ tạ ơn. dịp cuối năm tại đền Bà Chúa Kho.
Vào dịp lễ hội, xung quanh chùa có hàng trăm quán bán đồ cúng, người ra vào tấp nập. Mâm cúng được người hành hương mua theo ý thích, trong khi đó chỉ đơn giản là một bài hương, một bông hoa với vài bộ bạc ở âm phủ cầu kỳ, rồi một đĩa xôi gà, hay thậm chí là một mâm ngũ quả đầy đủ.. .chủ yếu là một lời cầu nguyện chân thành.
Kinh nghiệm đi lễ hội đền Bà Chúa Kho
Cách chuẩn bị lễ khi đi chùa Bà Chúa Kho
Khi đến chùa Bà Chúa Kho không quan trọng là mua nhiều hay ít mà quan trọng nhất là tấm lòng chân thành của mọi người.
- Lễ Chay: Bao gồm hương hoa, trà, trái cây, các sản phẩm… dùng để thờ Phật, Bồ Tát (nếu có).
- Mùa Chay cũng được dùng để thánh hiến Đức Mẹ.
- Lễ hội mặn: Nếu bạn định sử dụng đồ ăn mặn, chúng tôi khuyên bạn nên mua đồ ăn chay ở dạng thịt gà, thịt lợn, thịt lợn và chả giò.
- Nghi lễ ăn sống: Tuyệt đối không dùng đồ cúng sống gồm trứng, cơm, muối, thịt ở Ngũ Hồ, Bạch Xa,
- Cây xà được đặt ở ban công phía dưới của Hội đồng Tứ phủ.
- Cô Sơn Trang: Gồm đặc sản chay của Việt Nam: Không dùng cua, ốc, lươn, ớt, chanh… Nếu ăn xôi nấu với xôi thì đó cũng là một phần của nghi lễ này.
- Lễ cúng ông, bái ông: thường gồm có hương, trái cây, hương hoa, gương, lược… Tức là những đồ chơi mà người ta thường làm cho trẻ em. Nhưng lễ vật này dai, nhỏ, đẹp và được đựng trong những chiếc túi nhỏ xinh xắn.
- Lễ Chúa Thành Hoàng, Thủ Điền: Phải ăn chay mới có hạnh phúc và linh hứng cầu nguyện
Cách Giảm Thánh Lễ Khi Đi Chùa Bà Chúa Kho
Sau khi làm lễ xong, khấn vái trên bàn thờ, chờ thắp hương một tuần, mọi người có thể tham quan phong cảnh nơi thờ Bà Chúa Kho.
Khi đốt một tuần hương, bạn có thể thắp thêm một tuần hương nữa. Sau khi thắp hương xong, trước mỗi bàn thờ làm 3 chiếc cung rồi mang đến nơi luyện thành vàng.
Sau khi quá trình biến đổi hoàn tất, một lễ cúng dường khác sẽ diễn ra. Khi hạ lễ, hạ từ tấm ngoài cùng xuống tấm chính. Riêng các lễ vật ở bàn thờ Cô, thờ Bác như gương, lược,… thì nên để trên bàn thờ hoặc nếu nơi đặt bàn thờ này có một nơi riêng thì nên để ở đó. thu thập mà không mang nó. mặt sau.
