Ô nhiễm môi trường là gì? Dấu hiệu ô nhiễm môi trường? Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường là gì? Biện pháp chống ô nhiễm môi trường?
Môi trường sống bị tác động tiêu cực, kéo theo những thay đổi về tính chất vật lý, sinh học, hóa học của môi trường gây bất lợi cho sức khỏe con người. Hiện tượng ô nhiễm môi trường hiện nay đang là vấn đề cấp bách ở mọi quốc gia.
Ô nhiễm môi trường là gì?
Hiện nay, vấn đề ô nhiễm ở mỗi trường học đang là vấn đề nóng đối với mọi quốc gia. Không chỉ Việt Nam mà mọi quốc gia, mọi quốc gia, mọi nơi đều phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm. Ít nhiều, không ô nhiễm không khí, không ô nhiễm nước. Không gây ô nhiễm đất, ô nhiễm tiếng ồn, v.v.
Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị ô nhiễm, kéo theo đó là các tính chất vật lý, sinh học, hóa học của môi trường bị thay đổi, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người và các sinh vật khác trong môi trường tự nhiên. Ô nhiễm môi trường chủ yếu là do các chất thải từ đời sống, hoạt động, sản xuất của con người. Ngoài ra, ô nhiễm còn do một số hoạt động tự nhiên khác gây ra tác động tiêu cực đến môi trường. Câu hỏi về nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu ở Việt Nam đang rất được quan tâm.
Trong cuộc sống không ngừng thay đổi hiện nay, vấn đề ô nhiễm ở mỗi trường học đang là vấn đề nhức nhối đối với mỗi gia đình và con người. Không chỉ ở Việt Nam, ở mọi quốc gia, mọi quốc gia, mọi địa phương đều xảy ra tình trạng ô nhiễm. Đó có thể là ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm biển…
Để bàn về vấn đề ô nhiễm môi trường, chúng ta đề cập đến rất nhiều nguyên nhân, từ chủ quan đến khách quan, từ con người đến tự nhiên, từ ý thức đến chính sách, pháp luật và xã hội, gây ra nhiều lo ngại.
Mức độ nghiêm trọng của ô nhiễm môi trường đang hiện rõ và mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Điều này không chỉ ảnh hưởng gián tiếp đến thiên nhiên mà còn trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và gây ra biến đổi khí hậu nghiêm trọng.
Tác hại của ô nhiễm môi trường ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp tới chất lượng cuộc sống, để lại những hậu quả rất nặng nề và muôn vàn. Chúng làm thay đổi khí hậu, làm thay đổi hệ sinh thái chúng ta đang sống, làm tan băng, nâng mực nước biển, nhiễm mặn đất… đây là minh chứng cho tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu (hiệu ứng nhà kính) xuất phát từ tình trạng ô nhiễm môi trường.
Biểu hiện ô nhiễm môi trường
Hiện nay, vấn đề ô nhiễm ở nước ta đang ở mức báo động. Điều này dường như xảy ra ở hầu hết các tỉnh thành. Đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm không khí.
Gần đây, chỉ số đo từ AQI (chỉ số chất lượng không khí) cho thấy nước ta ở mức trung bình đến có hại và đôi khi được báo cáo là rất có hại (từ màu cam đến màu đỏ sẫm). Nguy hiểm nhất là khi tín hiệu có màu tím (rất có hại) hoặc màu nâu (nguy hiểm).
Điều này cho thấy ngày càng nhiều nhà máy mọc lên mà không có sự kiểm soát chặt chẽ trong việc xử lý chất thải và lượng khói bụi thải ra môi trường chưa được xử lý.
Các loại ô nhiễm chính là: Ô nhiễm nước, Ô nhiễm không khí, Ô nhiễm đất, Ô nhiễm không khí… Những loại ô nhiễm này chúng ta sẽ khám phá trong phần phân tích sau.
Quá trình ô nhiễm môi trường kéo theo rất nhiều hiện tượng xảy ra xung quanh chúng ta. Một số có thể nhận biết được, một số khác phải trải qua quá trình thay đổi theo thời gian mới có thể nhận biết chúng một cách chính xác. Dấu hiệu ô nhiễm môi trường là:
– Trái đất ngày càng ấm lên
– Băng đang tan ở hai cực
– Nước biên giới đang dâng cao
– Lục địa bị xâm nhập
– Tình trạng vô tình sạc lại xảy ra thường xuyên hơn ở sông suối
– Trời mưa nắng thất thường, lúc nóng quá, lúc lạnh quá. Những ngày mưa thật khó lường.
– Sâu bệnh ngày càng khó điều trị
– Tài nguyên nước đang dần cạn kiệt
– Con người ngày càng ốm yếu hơn
– Thủng tầng ôzôn
– Lũ lụt, hạn hán
– Trái Đất đang nóng lên, nhiệt độ bề mặt tăng cao;
– Nước biển dâng, xâm nhập mặn xảy ra thường xuyên;
– Sạt lở đất xảy ra ở vùng ven biển, dọc sông suối;
– Sâu bệnh ngày càng khó trị;
– Nguồn nước cạn kiệt;
– Đất khô cằn;
– Xuất hiện nhiều bệnh, khó điều trị triệt để.
Có bao nhiêu loại ô nhiễm môi trường?
Tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới, chúng ta phải đối mặt với 7 loại ô nhiễm môi trường dưới đây:
Ô nhiễm đất: Đây là hiện tượng một vùng đất bị ô nhiễm hóa chất cũng như chất thải đổ ra bên ngoài. Đây là vùng đất có chất ô nhiễm vượt quá mức cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường. , thấm vào lòng đất. và gây ô nhiễm. Các vùng ô nhiễm môi trường trên cạn được phân loại theo các tiêu chí về nguồn gây ô nhiễm, khả năng lan truyền và đối tượng bị ảnh hưởng.
Ô nhiễm nước: Đây là tình trạng các chất thải nguy hại, hóa chất được đổ thẳng ra sông, suối, ao, hồ mà không được xử lý thích hợp từ đó gây ô nhiễm nguồn nước, có mùi hôi và cực kỳ độc hại. Ô nhiễm môi trường đã gây ra sự suy thoái của nhiều loài sinh vật, động vật (nước ngọt, nước mặn, nước lợ), dẫn đến mất cân bằng tự nhiên, gây ra những vấn đề nghiêm trọng nghiêm trọng về sức khỏe con người.
Ô nhiễm không khí: Khi khí thải từ các nhà máy sản xuất, khu công nghiệp, phương tiện giao thông thải ra môi trường ngoài trời với tần suất lớn và dày đặc sẽ gây ô nhiễm không khí. Báo động đỏ.
Ô nhiễm tiếng ồn: Là một dạng ô nhiễm gây ra nhiều vấn đề trong đời sống con người. Ô nhiễm tiếng ồn có thể đến từ tiếng còi lớn từ các phương tiện giao thông, công trường, hoạt động sửa chữa, khai thác mỏ và thậm chí cả hoạt động hàng ngày của trẻ em (karaoke, khiêu vũ, âm nhạc, …)
Ô nhiễm tầm nhìn: Là hiện tượng cuộc sống của chúng ta bị cản trở bởi các yếu tố từ công trình, nhà cao tầng, sương mù dày đặc, bụi mịn,… tạo ra sự khó chịu cho con người.
Ô nhiễm nhiệt: Đây là hiện tượng nhiệt độ của nước thay đổi và chất lượng nước suy giảm. Trái đất ngày càng ấm hơn, khi mực nước dâng cao và tiếp xúc gần với ánh nắng mặt trời làm thay đổi nhiệt độ.
Khi các nhà máy sử dụng nước làm chất làm mát sẽ gây ra sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Các hoạt động của con người như xây dựng, sản xuất, vận tải… gây ra biến đổi khí hậu và sự nóng lên của Trái đất cũng gây ra ô nhiễm nhiệt.
Ô nhiễm ánh sáng: Vấn đề ô nhiễm này thường xảy ra ở các quốc gia, thành phố lớn, nơi có các tòa nhà cao tầng, trung tâm mua sắm, siêu thị có nhiều đèn màu đan xen với nhau với số lượng lớn và chiếu liên tục trong thời gian dài. Điều này khiến chúng tôi choáng váng, ảnh hưởng rất lớn tới thị giác của người tham gia giao thông.
Chất gây ô nhiễm môi trường là gì? Làm thế nào để phân loại?
Theo Khoản 15 Mục 3 Luật Bảo vệ Môi trường 2020, các chất gây ô nhiễm môi trường là các chất hóa học hoặc tác nhân vật lý, sinh học khi tồn tại trong môi trường vượt quá mức cho phép sẽ gây ô nhiễm.
Trong đó chất ô nhiễm được chia thành chất ô nhiễm khó phân hủy và chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy.
– Chất ô nhiễm khó phân hủy: Chất ô nhiễm có độc tính cao và khó phân hủy. Chất này có khả năng tích lũy sinh học và phát tán trong môi trường, từ đó gây hại cho môi trường và sức khỏe con người.
Các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy: Các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy là các chất được quy định trong Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường
Thứ nhất, nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do yếu tố tự nhiên
- Sạt lở đất đồi núi, bờ sông bị nước bùn, đất, mùn cuốn trôi làm giảm chất lượng nước.
- Khói và bụi từ núi lửa phun trào theo nước mưa.
- Ô nhiễm nước còn do sự hòa tan của nhiều loại muối khoáng với nồng độ quá cao, trong đó có các chất gây ung thư như Asen, Fluoride và kim loại nặng.
- Sự phân hủy của sinh vật sống thành chất hữu cơ được đất hấp thụ, ngấm dần vào nguồn nước ngầm hoặc vào xác chết của sinh vật nổi cũng gây ô nhiễm trực tiếp cho nguồn nước. Đặc biệt, với hệ thống ao, hồ, kênh rạch… thông nhau, khi thiên tai, thảm họa xảy ra như lũ, bão…, rác thải sẽ dễ dàng bị cuốn trôi, vương vãi khắp nơi. Nhanh, khó kiểm soát.
Thứ hai, nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do tác nhân con người gây ra
– Hoạt động hàng ngày gây ô nhiễm môi trường
- Hàng ngày, con người sử dụng nước cho nhiều hoạt động khác nhau, từ cá nhân, cơ quan đến khách sạn, nhà hàng, bệnh viện.
- Nước từ các hoạt động này chứa chất thải có thành phần dễ phân hủy, chất béo, chất rắn, vi khuẩn thường không được xử lý mà thải thẳng ra ao, hồ, sông…
Chất thải nông nghiệp góp phần gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
Chất thải từ phân bón, nước tiểu chăn nuôi, phân bón, hóa chất… thường không được thu thập và xử lý. Những chất này có thể gây ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm.
Chất thải công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa từ lâu đã là xu hướng phát triển chung của mọi quốc gia. Lượng chất thải từ các hoạt động này cực kỳ cao, thành phần của mỗi doanh nghiệp là khác nhau. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm là có.
Thứ ba, do rác thải xe cộ
Trong tổng lượng rác thải gây ô nhiễm môi trường, khí thải từ phương tiện giao thông đường bộ hiện chiếm vị trí đầu tiên. Trong số các loại phương tiện tham gia giao thông, xe mô tô, xe gắn máy chiếm tỷ trọng lớn nhất và cũng là nguồn phát sinh chất thải gây ô nhiễm lớn nhất.
Bởi theo các chuyên gia, các phương tiện sử dụng xăng và dầu diesel làm nhiên liệu nên quá trình rò rỉ, bay hơi cũng như đốt cháy nhiên liệu dẫn đến phát sinh nhiều loại khí độc như: VOC, Benzen,… Toluen…
Thứ tư, ô nhiễm môi trường do chất thải tại các nhà máy, xí nghiệp
Do chi phí đầu tư trang thiết bị và ứng dụng xử lý rác thải, khí thải không hề nhỏ nên rất ít công ty có biện pháp xử lý, hoặc dù có xây dựng khu xử lý thì họ cũng có một phần. Một số được thải trực tiếp ra môi trường do lượng chất thải. quá lớn và không thể giải quyết được đầy đủ.
Thứ năm, Ô nhiễm môi trường do hóa chất độc hại, thuốc bảo vệ thực vật
Đặc biệt, thuốc trừ sâu và dược phẩm thực vật được sử dụng rộng rãi. Chai, túi, bao bì để bảo quản các loại thuốc này sau khi sử dụng hoặc bị người dùng vứt bỏ, thậm chí trực tiếp vào nước. Lượng hóa chất còn sót lại sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước vì nó thấm vào nước ngầm cũng như đất.
Thứ sáu, sử dụng nguyên liệu hóa thạch để nấu ăn
CO2 là nguyên nhân chính gây ra hiệu ứng nhà kính, được mô tả là tình trạng ô nhiễm khí hậu tồi tệ nhất. Và hiện nay, hàng tỷ tấn CO2 được thải ra môi trường mỗi năm do quá trình đốt cháy nhiên liệu hóa thạch. Hiện nay, nồng độ CO 2 trong bầu khí quyển trái đất ngày càng tăng nên cần có biện pháp để giảm lượng khí này trong môi trường.
Thứ bảy, Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do bức xạ
Chất phóng xạ còn là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường; chúng được tạo ra bởi các vụ nổ hạt nhân, chiến tranh và các quá trình tự nhiên như sự phân rã phóng xạ của radon.
Hậu quả của ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng. Tùy theo mức độ ô nhiễm môi trường sẽ gây ra những hậu quả tiêu cực đến sức khỏe con người, môi trường sống và các vấn đề kinh tế – xã hội.
Về sức khỏe con người: Ô nhiễm môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến thực phẩm và việc tiếp xúc với các hạt mịn có trong không khí ô nhiễm. Những hạt mịn này xâm nhập sâu vào phổi và hệ tim mạch, gây đột quỵ, bệnh tim, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và nhiễm trùng đường hô hấp cũng như nhiều căn bệnh nguy hiểm như tiêu chảy, viêm gan, tả, thiếu máu….
Môi trường sống: Công nghiệp, giao thông, các nhà máy điện đốt than và sử dụng nhiên liệu rắn là những nguồn gây ô nhiễm không khí chính. Ô nhiễm không khí tiếp tục gia tăng ở mức báo động và ảnh hưởng đến nền kinh tế cũng như chất lượng cuộc sống của người dân. Ô nhiễm môi trường có thể dẫn đến mưa axit, khiến thực vật, động vật không thể sinh sôi và phát triển.
Kinh tế xã hội: Ô nhiễm môi trường dẫn đến các vấn đề kinh tế xã hội tiêu cực. Môi trường bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến cảnh quan của đất nước này, có thể cản trở sự phát triển của ngành du lịch. Đồng thời, chi phí xử lý ô nhiễm môi trường cũng ngày càng cao, ảnh hưởng đến ngân sách quốc gia. Chẳng hạn, việc làm sạch sông Tô Lịch ở Hà Nội là một việc vô cùng khó khăn và đến nay đã có nhiều biện pháp được đưa ra nhưng chưa thực hiện được.
Giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường
Các dạng ô nhiễm môi trường khác nhau sẽ phải có biện pháp khắc phục cụ thể, bao gồm:
Ô nhiễm môi trường đất
Hiện tượng ô nhiễm đất là do hoạt động của con người làm biến đổi các yếu tố sinh thái vượt quá giới hạn sinh thái.
Môi trường đất là nơi sinh sống của con người và các sinh vật khác. Vì vậy, khi môi trường đất bị ô nhiễm sẽ rất đáng lo ngại và dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây ô nhiễm đất bao gồm:
- tro than
- Nước thải chưa qua xử lý
- Thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ
- Ô nhiễm đất tự nhiên có thể kể đến như đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn
Hậu quả nguy hiểm khi môi trường đất bị ô nhiễm bao gồm:
- Tác động sức khỏe
- Tác động đến sinh thái
Cách khắc phục ô nhiễm đất:
- Nghiêm cấm xả nước thải, chất thải và các chất độc hại vào môi trường trên cạn.
- Giảm việc sử dụng thuốc trừ sâu
- Giảm sử dụng phân khoáng
- Ứng dụng nông lâm kết hợp và nông lâm kết hợp thủy sản
- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường
- Dùng nhiệt để làm bay hơi chất độc trong đất
Ô nhiễm nguồn nước
Ô nhiễm nước là sự thay đổi các tính chất vật lý, hóa học, sinh học của nước theo chiều hướng tiêu cực. Các vật lạ xuất hiện trong nước ở dạng lỏng hoặc rắn có thể dẫn đến ô nhiễm nguồn nước gây độc cho con người và sinh vật, từ đó làm giảm sự đa dạng của sinh vật có trong nước.
Nguyên nhân gây ô nhiễm nước có thể là:
- Sự cố tràn dầu
- Sản phẩm hóa chất
- Chất thải từ các nhà máy, doanh nghiệp đổ ra sông, biển mà không qua xử lý
- Phân bón hóa học, thuốc trừ sâu dư thừa trên đồng ruộng thấm vào nguồn nước ngầm, ao hồ
- Nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông
Hậu quả nguy hiểm phát sinh khi môi trường nước bị ô nhiễm bao gồm:
- Hệ thống miễn dịch suy giảm. Nước chưa được xử lý có chứa các chất như asen, flo và phèn. Những chất này tích tụ với số lượng lớn trong cơ thể và có thể gây ra các bệnh về thần kinh, sắc tố da, tim mạch, đường ruột và thậm chí là ung thư.
- Nghèo. Môi trường nước bị ô nhiễm sẽ dẫn đến nguồn nước bẩn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Người dân vùng ven biển Tây Trung Bộ và Nam Trung Bộ thường xuyên phải xây hồ chứa để trữ nước sinh hoạt trong mùa khô, nếu không nước sẽ bị ngập mặn khá tốn kém.
Cách khắc phục môi trường nước bị ô nhiễm:
- Truyền thông bảo vệ môi trường
- Luật môi trường cũng được đưa ra
- Cơ quan chức năng cần thường xuyên đôn đốc các công ty thanh tra doanh nghiệp để tránh những công ty vì lợi nhuận không tuân thủ pháp luật.
- Sử dụng hệ thống lọc có khả năng loại bỏ mọi tạp chất, chất có hại
Ô nhiễm không khí
Hiện tượng ô nhiễm không khí là sự thay đổi đáng kể trong thành phần của không khí hoặc do có sự xuất hiện của chất lạ dẫn đến không khí bị ô nhiễm hoặc gây ra mùi khó chịu, giảm thị lực khi nhìn từ xa.
Tình trạng ô nhiễm không khí là một vấn đề thời sự đang gây lo ngại nghiêm trọng trên toàn thế giới.
Các nguyên nhân phổ biến gây ô nhiễm không khí bao gồm:
- Con người khai thác và sử dụng hàng tỷ tấn than, dầu khí
- Loại bỏ một lượng lớn rác thải sinh hoạt, rác thải nhà máy, doanh nghiệp ra môi trường
- Vì bụi xe máy
Hậu quả của ô nhiễm không khí bao gồm:
- Ô nhiễm không khí tạo ra sự ngột ngạt và “sương mù”
- Gây nhiều bệnh tật cho con người
- Gây mưa lũ tàn phá rừng, đồng ruộng
- Nguồn gốc của hiệu ứng nhà kính
- Lỗ hổng trên tầng ozone
Ô nhiễm môi trường khác
- Ô nhiễm ánh sáng bao gồm sự xâm lấn của ánh sáng, sự giao thoa thiên văn và chiếu sáng quá mức.
- Ô nhiễm tiếng ồn bao gồm tiếng ồn máy bay, tiếng ồn công nghiệp và tiếng ồn đường bộ.
- Ô nhiễm nhựa là sự tích tụ các chất nhựa và hạt vi nhựa trong môi trường gây hại cho động vật hoang dã và con người.
- Ô nhiễm phóng xạ đã phát sinh từ thế kỷ 20 do việc sản xuất năng lượng hạt nhân và nghiên cứu, sản xuất và triển khai vũ khí hạt nhân.
- Ô nhiễm nhiệt là sự thay đổi nhiệt độ trong các vùng nước tự nhiên do ảnh hưởng của con người, chẳng hạn như việc sử dụng nước làm chất làm mát trong nhà máy điện.
Các biện pháp chống ô nhiễm môi trường
- Nâng cao ý thức, vứt rác đúng nơi, không xả rác
- Hạn chế sử dụng chất tẩy rửa để tránh tắc cống
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ và kiểm soát ô nhiễm môi trường
- Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc tế
- Thường xuyên kiểm tra, kiểm tra và giám sát môi trường
- Nâng cao trình độ chuyên môn, tính chuyên nghiệp của đội ngũ phụ trách công tác môi trường
- Đầu tư, trang bị phương tiện kỹ thuật hiện đại
- Trồng cây, tạo rừng
- Chôn lấp và đốt rác thải một cách khoa học
- Sử dụng các nguồn năng lượng thân thiện với môi trường như gió, mặt trời
- Chất thải tái chế
- phòng ngừa ô nhiễm
- Sử dụng sản phẩm hữu cơ
- Sử dụng điện một cách khôn ngoan
- Hạn chế sử dụng túi nhựa