Hàng hóa là gì? Đặc điểm cơ bản của hàng hóa là gì? Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của một sản phẩm. Hàng hóa là sự thống nhất của hai thuộc tính, giá trị sử dụng và giá trị, nhưng nó là sự thống nhất của hai mặt đối lập.
Sự ra đời của hàng hóa gắn liền với sự phát triển của xã hội loài người. Sự hình thành các bộ lạc đánh dấu sự ra đời của hàng hóa. Con người không thể tự sản xuất mọi thứ để đáp ứng nhu cầu của mình và họ bắt đầu buôn bán với nhau để đảm bảo sự sống còn. Do tính cấp thiết của hàng hóa trong xã hội, từ trước Marx, đến Marx và sau Marx, đã xuất hiện nhiều học thuyết nghiên cứu về loại vật chất gọi là “hàng hóa”. Vậy hàng hóa là gì? Hai thuộc tính của một hàng hóa là gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Hàng hóa là gì?
Hàng hóa là một phạm trù lịch sử, nó chỉ xuất hiện khi có sản xuất ra hàng hóa, đồng thời sản phẩm của lao động mang hình thái hàng hóa khi nó là đối tượng mua bán trên thị trường. Hàng hóa là sản phẩm của lao động, đáp ứng những mong muốn và nhu cầu nhất định của con người thông qua trao đổi, mua bán.
Karl Marx định nghĩa hàng hóa trước hết là một vật thể mà hình thức của nó có khả năng thỏa mãn nhu cầu của con người nhờ những đặc tính của nó. Để một vật trở thành hàng hoá thì nó phải có:
- Tiện ích cho người dùng
- (Kinh tế) giá trị, tức là được đánh giá bằng công việc.
- Hạn chế để có được nó, tức là hiếm.
Theo định nghĩa của Karl Marx, hàng hóa là sản phẩm của lao động, thông qua trao đổi, mua bán có thể thỏa mãn những nhu cầu nhất định của con người. Hàng hóa có thể đáp ứng nhu cầu cá nhân hoặc nhu cầu sản xuất.
Hàng hóa có thể tồn tại ở dạng vật chất hoặc vô hình. Từ khái niệm này, chúng ta có thể rút ra kết luận một vật trở thành hàng hóa phải thỏa mãn 3 yếu tố:
- Nguyên vật liệu là sản phẩm của lao động
- Hàng hóa có thể đáp ứng một nhu cầu nhất định của con người
- Bằng cách trao đổi, mua bán
Nhận thức thay đổi và phát triển về đời sống kinh tế dẫn đến sự hiểu biết về hàng hóa không theo định nghĩa của các nhà kinh tế cổ điển. Phạm trù hàng hóa mất đi ranh giới biểu hiện vật chất của đối tượng và tiến tới phạm trù giá trị. Tiền, cổ phần, quyền tài sản nói chung, quyền sở hữu trí tuệ nói riêng, lực lượng lao động, v.v. được coi là hàng hóa khi chúng không nhất thiết phải có những đặc tính nêu trên.
- Sản phẩm tiếng Anh là hàng hóa/hàng hóa
- Trong kinh tế chính trị Mác-Lênin, hàng hóa còn được định nghĩa là sản phẩm của lao động thông qua trao đổi, mua bán.
- Hàng tiêu dùng và hàng hóa vốn là những thành phần quan trọng của tổng sản phẩm quốc nội.
Đặc điểm cơ bản của hàng hóa là gì?
Ở mỗi loại hình kinh tế – xã hội khác nhau, việc sản xuất hàng hóa có tính chất khác nhau, nhưng hàng hóa được sản xuất ra khi mang hình thức hàng hóa thì có hai thuộc tính cơ bản là: giá trị sử dụng và giá trị.
– Giá trị sử dụng
Giá trị sử dụng là việc sử dụng một vật có thể thoả mãn nhu cầu của con người. Ví dụ: giá trị sử dụng của gạo nhằm mục đích tiêu dùng, giá trị sử dụng của quần áo để mặc, giá trị sử dụng của máy móc, thiết bị, nguyên liệu sản xuất, v.v.. Và thậm chí mỗi đồ vật có thể có nhiều thuộc tính tự nhiên khác. Vì thế nó có rất nhiều công dụng hay cách sử dụng khác nhau. : gạo có thể dùng để nấu cơm nhưng gạo cũng có thể dùng làm nguyên liệu trong chế biến rượu, bia hoặc rượu y tế.
Giá trị sử dụng của một vật không được phát hiện ngay lập tức mà được phát hiện dần dần trong quá trình khoa học công nghệ phát triển.
Giá trị sử dụng hay công dụng của hàng hóa được xác định bởi đặc tính tự nhiên của đối tượng hàng hóa. Theo nghĩa này, giá trị sử dụng là một phạm trù lâu dài.
Giá trị sử dụng chỉ phát sinh khi con người sử dụng hoặc tiêu dùng; nó là nội dung vật chất của của cải, bất kể hình thức xã hội của nó là gì. Marx đã chỉ ra: Chỉ trong việc sử dụng hay tiêu dùng thì giá trị sử dụng mới có thể tự biểu hiện được.
Mọi người ở mọi lứa tuổi đều cần những giá trị sử dụng khác nhau của đồ vật để thỏa mãn những nhu cầu khác nhau của mình.
Khi một vật là hàng hóa thì nó phải có giá trị sử dụng. Nhưng không phải mọi thứ có giá trị sử dụng đều là hàng hóa. Ví dụ, không khí rất cần thiết cho cuộc sống con người. nhưng không phải là hàng hóa. Nước suối và trái cây rừng cũng có giá trị nhưng không phải là hàng hóa. Như vậy, một vật muốn trở thành hàng hoá thì giá trị sử dụng của nó phải là thứ được sản xuất ra để bán, để trao đổi, điều đó cũng có nghĩa là vật đó phải có giá trị trao đổi. Trong nền kinh tế hàng hóa, giá trị sử dụng mang giá trị trao đổi.
– Giá trị
Để hiểu được giá trị của hàng hóa, chúng ta phải bắt đầu từ giá trị trao đổi. Marx viết: “Giá trị trao đổi biểu hiện trước hết là mối quan hệ về lượng, một mối quan hệ trong đó giá trị sử dụng của loại này được trao đổi với giá trị sử dụng của loại khác”.
Ví dụ: 1 mét vải = 10 kg thóc.
Câu hỏi đặt ra là: tại sao vải và gạo là hai loại hàng hóa có giá trị sử dụng khác nhau nhưng lại có thể trao đổi cho nhau, hơn nữa còn trao đổi cho nhau theo một tỷ lệ nhất định?
Khi hai hàng hóa khác nhau, vải và ngũ cốc, có thể trao đổi được thì phải có điểm chung: điểm chung không phải là giá trị sử dụng, mặc dù có sự khác biệt về giá trị sử dụng của chúng, mà là điều kiện cần để trao đổi. Tuy nhiên, điểm chung này phải nằm ở hai hàng hóa. Đặt giá trị sử dụng của sản phẩm sang một bên, giữa chúng chỉ có một điểm chung: chúng đều là sản phẩm của lao động. Để sản xuất ra vải và gạo, thợ thủ công và nông dân phải cống hiến sức lao động cho việc sản xuất của mình. Giá nhân công là cơ sở chung để so sánh vải với thóc, để trao đổi với nhau.
Lý do là để buôn bán ở một tỷ lệ nhất định (1 m vải = 10 kg gạo), vì người ta cho rằng lao động lãng phí để sản xuất ra vải bằng lao động lãng phí để sản xuất ra 10 kg gạo. Lao động bỏ ra để sản xuất ra hàng hoá ẩn chứa trong hàng hoá đó tạo thành giá trị của hàng hoá đó. Từ những phân tích trên rút ra kết luận: giá trị là lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa được kết tinh trong hàng hóa.
Như vậy, bản chất của giá trị là lao động nên sản phẩm nào mà trong đó không có lao động của người sản xuất kết tinh thì đều không có giá trị. Càng lãng phí nhiều lao động để tạo ra một sản phẩm thì giá trị của nó càng cao. Giá trị hàng hóa là sự thể hiện mối quan hệ giữa các nhà sản xuất hàng hóa. Giá trị là một phạm trù lịch sử, gắn liền với quá trình sản xuất hàng hóa. Giá trị là nội dung, là cơ sở của giá trị trao đổi và giá trị trao đổi chỉ là biểu hiện của giá trị. Nếu giá trị sử dụng là thuộc tính tự nhiên thì giá trị là thuộc tính xã hội của hàng hóa.
Hàng hóa là sự thống nhất của hai thuộc tính, giá trị sử dụng và giá trị, nhưng nó là sự thống nhất của hai mặt đối lập.
Sự tương phản và mâu thuẫn giữa giá trị sử dụng và giá trị thể hiện ở chỗ: người sản xuất hàng hóa nhằm mục đích bán chỉ quan tâm đến giá trị hàng hóa của mình nếu họ cũng chú ý đến giá trị “sử dụng”. Mặt khác, người mua hàng chỉ chú ý đến giá trị sử dụng của sản phẩm mà muốn tiêu dùng giá trị sử dụng này thì người mua phải trả giá trị cho người bán. Nói cách khác, quá trình thực hiện giá trị khác với quá trình thực hiện giá trị sử dụng: giá trị được thực hiện trước, sau đó giá trị sử dụng mới được thực hiện.
Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa
Hai tính chất của hàng hoá có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, chúng thống nhất và mâu thuẫn với nhau.
Thống nhất
Hai thuộc tính này cùng tồn tại trong một hàng hóa. Nếu một vật có giá trị sử dụng (nghĩa là có thể thỏa mãn những nhu cầu nhất định của con người, xã hội) nhưng không có giá trị (nghĩa là không do lao động tạo ra, không có sự kết tinh của lao động) như không khí thì thiên nhiên sẽ không tồn tại. một hàng hóa. Ngược lại, một vật có giá trị (tức là lao động được kết tinh) nhưng không có giá trị sử dụng (tức là không thể thỏa mãn bất kỳ nhu cầu nào của con người, xã hội) thì không trở thành hàng hóa.
Sự đối lập
Thứ nhất, với tư cách là giá trị sử dụng, hàng hóa có chất lượng khác nhau (quần áo, sắt thép, gạo, v.v.). Nhưng ngược lại, về mặt giá trị, hàng hóa đều giống nhau về chất, tất cả “chỉ sự kết tinh đồng nhất của lao động”, tức là mọi sự kết tinh của lao động, hay lao động vật chất hóa (quần áo, sắt thép, gạo… đều do lao động tạo ra). , kết tinh trong đó). ).
Thứ hai, quá trình hiện thực hóa giá trị và giá trị sử dụng là khác nhau cả về không gian và thời gian.
- Giá trị được lấy trong phạm vi lưu thông và trước khi thực hiện.
- Giá trị sử dụng được hiện thực hóa muộn hơn trong lĩnh vực tiêu dùng.
Người sản xuất quan tâm đến giá trị nhưng muốn đạt được mục tiêu giá trị thì phải chú ý đến giá trị sử dụng, trong khi người tiêu dùng lại quan tâm đến giá trị sử dụng để thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng của mình.
Nhưng muốn có giá trị sử dụng thì phải trả cho người sản xuất ra nó. Nếu không thực hiện thì giá trị sẽ không có giá trị sử dụng. Mâu thuẫn giữa giá trị sử dụng và giá trị thị trường cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng sản xuất thừa.
Kết luận: Hàng hóa là loại hàng hóa phổ biến trên thị trường hiện nay nên việc nắm rõ tính chất, bản chất cơ bản của hàng hóa là nội dung quan trọng, quyết định tính hiệu quả của quá trình trao đổi nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa.
